Η αρχαία Ελλάδα σε 9 λεπτά

«Η αρχαία Ελλάδα σε 9 λεπτά» είναι ο τίτλος ενός πολύ ενδιαφέροντος ισπανικού βίντεο, που παρουσιάζει την ιστορία της Ελλάδας από τη Μινωική εποχή μέχρι την κατάκτηση του ελληνικού χώρου από τους Ρωμαίους.

Η παρουσίαση -λόγω του περιορισμένου χρόνου του βίντεο- είναι αναγκαστικά πολύ σχηματική, όμως είναι πλήρης. Το σημαντικότερο είναι πως ο ομιλητής, αν και μιλάει γρήγορα, έχει πολύ καθαρά ισπανικά, πράγμα σημαντικό για έναν σπουδαστή της γλώσσας. Να λοιπόν μια καλή ευκαιρία για εξάσκηση!

«Εκλογή ποιημάτων» του Ραφαέλ Αλμπέρτι

Ο Ραφαέλ Αλμπέρτι γεννήθηκε το 1902 στην Ισπανία. Ποιητής και ζωγράφος, έλαβε μέρος στον αντιφασιστικό αγώνα κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Αργότερα αυτοεξορίστηκε στην Γαλλία και την Ιταλία. Ως ποιητής, με έντονο πολιτικό λόγο, τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις. Έφυγε από τη ζωή το 1999.

Συγγραφέας: Rafael Alberti
Τίτλος ελληνικής έκδοσης: Εκλογή ποιημάτων
Είδος έργου: Ποίηση
Μετάφραση - Πρόλογος: Τάκης Βαρβιτσιώτης
Εκδόσεις: Ιωλκός
Σειρά: Ποιητές απ' όλο τον κόσμο
Έτος έκδοσης: 2002

Ο Ραφαέλ Αλμπέρτι είναι ένας από τους πιο επιφανείς Ισπανούς ποιητές. Μεγάλοι Έλληνες λογοτέχνες θαύμασαν κι εκτίμησαν το γνήσιο ποιητικό λόγο του. Το βιβλίο, σε μετάφραση και με εισαγωγή του διακεκριμένου ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη, αποτελείται από 11 ενότητες ταξινομημένες χρονολογικά κι από 30 αντιπροσωπευτικά ποιήματα, αποτίοντας φόρο τιμής στο μεγάλο Ισπανό ποιητή.

Πηγή: https://iolcos.gr/

«Πυρετός του Μπουένος Άιρες και άλλα νεανικά ποιήματα (1923-1929)» του Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Συγγραφέας: Jorge Luis Borges
Τίτλος ελληνικής έκδοσης: Πυρετός του Μπουένος Άιρες και άλλα νεανικά ποιήματα (1923-1929)
Είδος έργου: Ποίηση
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Fervor de Buenos Aires (1923), Luna de enfrente (1925), Cuaderno San Martín (1929)
Εισαγωγή - Μετάφραση - Σημειώσεις: Δημήτρης Καλοκύρης
Επιμέλεια: Ελένη Κεχαγιόγλου
Διορθώσεις: Αρετή Μπουκάλα
Εκδόσεις: Πατάκης
Έτος έκδοσης: 2022

Οι τρεις νεανικές ποιητικές συλλογές του Χ. Λ. Μπόρχες, η πρώτη φάση της δημιουργικής του διαδρομής στη λογοτεχνία. Πενήντα οκτώ ποιήματα, τα περισσότερα μεταφρασμένα στη γλώσσα μας για πρώτη φορά. Τα πρώτα βήματα ενός νεαρού ποιητή που έμελλε να κατακτήσει με τη γραφή του την οικουμένη.

Το 1923 εκδίδεται η πρώτη ποιητική συλλογή του. Πυρετός του Μπουένος Άιρες, και σε αυτή εμφανίζονται ήδη καθαρά ορισμένα μοτίβα (καθρέφτες, ξίφη, κήποι, άστρα, ρόδα) που θα τον ακολουθήσουν σ' ολόκληρο τον ποιητικό και πεζογραφικό του λαβύρινθο. Ακολουθεί, δύο χρόνια μετά, η δεύτερη συλλογή του. Αντικρινό φεγγάρι, και το 1929 η τρίτη, υπό τον τίτλο Τετράδιο Σαν Μαρτίν. "San Martin" ήταν μια μάρκα φθηνών σχολικών τετραδίων πολύ διαδεδομένων στην Αργεντινή ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, με χαρακτηριστικό βαθυκόκκινο εξώφυλλο, που όφειλαν το όνομά τους στον εθνικό ήρωα της χώρας, τον στρατηγό Σαν Μαρτίν. Στη συλλογή αυτή ενδεχομένως ο Μπόρχες ήθελε κατά κάποιον τρόπο να αποτίσει φόρο τιμής στους δασκάλους του.

«Τα ποιήματα αυτά» σημειώνει ο Δημήτρης Καλοκύρης στην εισαγωγή του «αν ήταν γραμμένα στα ελληνικά, τη δεκαετία του 1920, ίσως είχαν κάποιους παλαμικούς απόηχους (στον βαθμό που κι ο Παλαμάς συγγενεύει εξ αγχιστείας με τον Ουίτμαν) ή έναν σεφερικό τόνο στο κλίμα της Στροφής. Είναι γραμμένα εκατό χρόνια πριν, κρατούν όμως ακόμα και σήμερα τα πρωτοποριακά τους χαρακτηριστικά και τη λόγια φρεσκάδα τους».

           (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Κάρλος Ντρουμόντ ντε Αντράντε (Βραζιλία 1902-1987) – "Διεθνές Συνέδριο του Φόβου" (1940)

Προσωρινά δε θα τραγουδήσουμε τον έρωτα,
που βρήκε καταφύγιο πιο χαμηλά κι απ’ τα υπόγεια.
Θα τραγουδήσουμε το φόβο, που αποστειρώνει τ’ αγκαλιάσματα,
δε θα τραγουδήσουμε το μίσος, γιατί αυτό δεν υπάρχει,
μόνο ο φόβος υπάρχει, πατέρας μας και σύντροφός μας,
ο μεγάλος φόβος της ενδοχώρας, των θαλασσών, των ερήμων,
ο φόβος των στρατιωτών, ο φόβος των μανάδων, ο φόβος των εκκλησιών,
θα τραγουδήσουμε το φόβο των δικτατόρων, το φόβο των δημοκρατών,
θα τραγουδήσουμε το φόβο του θανάτου και το φόβο του μετά θάνατον,
ύστερα θα πεθάνουμε από φόβο
και πάνω στους τάφους μας θα γεννηθούν χλωμά και φοβητσιάρικα λουλούδια.

      (Μετάφραση από τα πορτογαλικά: Ηλίας Οικονομόπουλος, 2021)

***Τον μεγάλο Βραζιλιάνο ποιητή Κάρλος Ντρουμόντ ντε Αντράντε (Carlos Drummond de Andrade, 1902-1987) έχουμε παρουσιάσει εδώ, μαζί με δύο ποιήματά του ακόμη.

«Ο Μπερνάτ Μέτζε και "Το Όνειρο": το απόγειο του ουμανισμού στο Στέμμα της Αραγονίας»

Μια εργασία μου με θέμα τον καταλανικό ουμανισμό κατά τα τελευταία χρόνια του Μεσαίωνα, με τίτλο «Ο Μπερνάτ Μέτζε και "Το Όνειρο": το απόγειο του ουμανισμού στο Στέμμα της Αραγονίας» ("Bernat Metge y 'Lo Somni': la plenitud humanista en la Corona de Aragón") δημοσιεύεται στη συλλογική επιστημονική έκδοση Estudios y homenajes hispanoamericanos VII, Madrid, Ediciones del Orto, 2024.

Ο Bernat Metge (1340-1413), γεννημένος στη Βαρκελώνη, θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πεζογράφους της εποχής του και ο πρώτος εκπρόσωπος του ουμανισμού στα καταλανικά γράμματα, αμέσως μετά την άνθησή του στην Ιταλία από τον Πετράρχη και τον Βοκάκιο. Το αριστούργημά του είναι το έργο Lo Somni (Το Όνειρο, 1399), με το οποίο ασχολούμαι εισαγωγικά στην εργασία μου, και το οποίο μετέφρασα από τα καταλανικά στα ελληνικά στα πλαίσια της διδακτορικής μου διατριβής.

Η σύνδεση της έκδοσης: https://www.spanll.uoa.gr/fileadmin/depts/spanll.uoa.gr/www/uploads/Dimosieyseis/ESTUDIOS_Y_HOMENAJES_VII.pdf

          Ηλίας Οικονομόπουλος