Τιμητικές διακρίσεις για το Τμήμα Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ

Ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 22/9/2023 το ΧΧ Διεθνές Συνέδριο της Federación Internacional de Estudios sobre América Latina y el Caribe (FIEALC), που διεξήχθη φέτος στο Buenos Aires της Αργεντινής. Το Τμήμα Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, αλλά και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, εκπροσωπήθηκε από μία πολυπληθή ομάδα 9 ατόμων (Μέλη ΔΕΠ / ΕΔΙΠ, Μεταπτυχιακοί / Διδακτορικοί Φοιτητές).

Το φημισμένο αυτό διετές διεθνές συνέδριο είχε διοργανωθεί με μεγάλη επιτυχία και εντυπωσιακή πολυεθνή συμμετοχή στην Αθήνα από το Τμήμα μας το 2009. Πρόεδρος της FIEALC έχει διατελέσει και η Ομότιμη Kαθηγήτρια Ευθυμία Πανδή Παυλάκη. Οι εργασίες του Συνεδρίου συνέτειναν στην προώθηση της έρευνας καθώς και την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ ακαδημαϊκών ομάδων που βρίσκονται σε διάφορα μέρη του πλανήτη μας. Η συμμετοχή μεγάλου αριθμού μελών του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας έχει ιδιαίτερη σημασία για τη διεθνοποίηση και την εξωστρέφεια του Τμήματος αλλά και του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου το Τμήμα Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας τιμήθηκε ποικιλοτρόπως, αναδεικνύοντας το επίπεδο Σπουδών του Ιδρύματος αλλά και την υψηλή ποιότητα της έρευνας που παράγεται στη χώρα μας.

Πολύ σημαντικό για τη Φιλοσοφική Σχολή και το Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι ότι:

• ο Καθηγητής Δημήτριος Δρόσος ανακηρύχθηκε μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Centro de Investigaciones de Estudios Latinoamericanos para el Desarrollo y la Integración (CEINLADI) της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Universidad de Buenos Aires της Αργεντινής.
• Ο Καθηγητής Δημήτριος Δρόσος και η Ομότιμη Καθηγήτρια Ευθυμία Πανδή Παυλάκη έλαβαν Τιμητική Διάκριση από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του ιδίου πανεπιστημίου για τη μόνιμη συνεργασία τους, καθώς και για την υψηλή ποιότητα του επιστημονικού τους έργου.
• Τέλος, η διδακτορική φοιτήτρια του Τμήματός μας Νικολέτα Μπούγου έλαβε το Διεθνές Βραβείο της FIEALC «Premio Leopoldo Zea» για την υψηλή ποιότητα της ομιλίας της στη Λατινοαμερικάνικη Λογοτεχνία, σε θέμα που σχετίζεται με την εκπονούμενη διδακτορική της διατριβή.

Οι τιμητικές διακρίσεις που απονεμήθηκαν σε μέλη του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας αποτελούν έμπρακτη απόδειξη της αναγνώρισης της έρευνας και της προαγωγής της γνώσης στον τομέα των Λατινοαμερικανικών Σπουδών που παράγεται στη χώρα μας και ιδιαίτερη τιμή και καταξίωση τόσο του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, όσο και των μελών του που τιμήθηκαν σε διεθνές επίπεδο.

Ισπανόφωνη λογοτεχνία από το πρωτότυπο

Η ισπανόφωνη λογοτεχνία ευτύχησε να αποκτήσει πολλές και εξαίρετες μεταφράσεις στα ελληνικά και κάποια στιγμή θα παρουσιάσω έναν αριθμό από τις καλύτερες από αυτές.

Όμως πάντα υπάρχει και το πρωτότυπο. Για τους πολλούς λοιπόν γνώστες και λάτρεις της ισπανικής γλώσσας και κυρίως για τους φίλους της ισπανόφωνης λογοτεχνίας που θα ήθελαν να προσπαθήσουν να τη διαβάσουν από το πρωτότυπο, οι Ediciones Cátedra είναι από τις πιο ενδεδειγμένες. Καλαίσθητες, περιεκτικές, με πολλές πληροφορίες για τα έργα και τους συγγραφείς τους, και φθηνές. Αγκαλιάζουν όλη την πλούσια λογοτεχνία των ισπανόφωνων λαών από τον Μεσαίωνα μέχρι σήμερα. Ένα μικρό δείγμα:

"Το ποίημα του Mio Cid". Το πιο γνωστό και παλαιό έπος της ισπανικής λογοτεχνίας, το γνωστό "Ελ Σιντ", όπως μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. 11ος αιώνας.

"Η ζωή είναι όνειρο". Το αριστουργηματικό θεατρικό έργο του Καλντερόν, που θεωρείται από πολλούς το σπουδαιότερο έργο του ευρωπαϊκού Μπαρόκ και που έχει παιχθεί επανειλημμένα στη χώρα μας. 1635.

"Ο ποιητής στη Νέα Υόρκη" του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. 1929-1930. Συλλογή ποιημάτων του μεγάλου Ισπανού ποιητή.

"Είκοσι ερωτικά ποιήματα κι ένα τραγούδι απελπισμένο" του τιτάνα των χιλιανών γραμμάτων Πάμπλο Νερούδα. 1924.

"Το τούνελ" του Ερνέστο Σάμπατο, του ολιγογράφου αυτού συγγραφέα από την Αργεντινή. Υπόδειγμα ψυχολογικού μυθιστορήματος. 1948.

"Rayuela", του επίσης πολυμεταφρασμένου στη χώρα μας Αργεντινού συγγραφέα Χούλιο Κορτάσαρ. 1963.

Ο Γιώργος Σεφέρης στην Ισπανία σε ομιλία του για το βιβλίο

Ο Σεφέρης προσέρχεται στα εγκαίνια της Έκθεσης

Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1964, ο Γιώργος Σεφέρης φτάνει στη Βαρκελώνη προσκαλεσμένος της Ένωσης Παλαιοβιβλιοπωλών της πόλης, προκειμένου να μιλήσει στα εγκαίνια της έκθεσης παλαιού βιβλίου που γινόταν εκείνη τη χρονιά.

Η παρουσία του στην Ισπανία άφησε πολύ καλές εντυπώσεις -ιδίως οι Καταλανοί είχαν και έχουν καλή σχέση με τους Έλληνες- κι ο Σεφέρης δείχνει μεγάλη εξοικείωση με την ισπανική λογοτεχνία και τον πολιτισμό.

Επίσκεψη του Σεφέρη στη βιβλιοθήκη του μοναστηρίου του Montserrat

Στην τελετή των εγκαινίων, που έγινε την Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 1964 μιλάει στα γαλλικά για τη σημασία του βιβλίου στην ιστορία της ανθρωπότητας, από όπου επιλέγουμε το παρακάτω σημαντικό σημείο:

«Τα βιβλία είναι πράγματα της φύσης μας· είναι εμείς, όσοι και αν είμαστε· είναι μια ανθρώπινη φύση που μας προεκτείνει προς τις ρίζες μας, με την πείρα και τη σοφία των περασμένων γενεών· και που την προεκτείνουμε προς το μέλλον, με τα οράματά μας. Αν βλέπουμε τα βιβλία να έχουν ρυτίδες, ας μη βιαζόμαστε: ίσως οι ρυτίδες αυτές να είναι οι δικές μας. Αν μας ενθουσιάζουν, ας χαρούμε που η ψυχή μας είναι το δοχείο αυτού του ενθουσιασμού. Θα έλεγα πως τα βιβλία είναι σαν τα αναρίθμητα κλειδιά ενός μεγάλου οργάνου του οποίου οι μουσικοί είμαστε εμείς. Εξαρτώνται από τη μεγαλοφυΐα μας και την τόλμη μας· εξαρτώνται επίσης από τα ελαττώματά μας. Αν είναι έτσι, αν πιστεύουμε στον άνθρωπο, αν πιστεύουμε στην ανθρωπότητα, με την ίδια αυτή πράξη πίστης θα πιστέψουμε και στην σημασία του βιβλίου. Γιατί στον κόσμο μας που προχωρεί ψηλαφητά, όλα εξαρτώνται από μια πράξη πίστης. Γι’ αυτό, μου φαίνεται πως με τούτη την όμορφη εκδήλωσή σας για χάρη του βιβλίου, κάνετε και μια πράξη πίστης απέναντι στην ανθρωπότητα».

      (Μετάφραση του γαλλικού κειμένου στα ελληνικά: Γεώργιος Π. Σαββίδης. Πηγή: περιοδικό "Εποχές", τ. 20, Δεκέμβριος 1964)

Ισπανική έκδοση του 1986 των ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη

Βιβλίο - «Πατρίδα» του Φερνάντο Αραμπούρου

Συγγραφέας: Fernando Aramburu
Τίτλος πρωτοτύπου: Patria
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Tusquets Editores, Βαρκελώνη 2016
Ελληνικός τίτλος: Πατρίδα
Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη
Εκδόσεις: Πατάκης
Έτος έκδοσης: 2018

Η Πατρίδα, το μεγάλο μυθιστόρημα της Χώρας των Βάσκων, είναι το μεγάλο μυθιστόρημα της εποχής μας.

Η ιστορία δύο πάλαι ποτέ στενά συνδεδεμένων οικογενειών, που κατασπαράχθηκαν μέχρι θανάτου, είναι η καρδιά της Πατρίδας του Αραμπούρου, που ανατέμνει τα γεγονότα τριάντα χρόνων στη Χώρα των Βάσκων, από τις αρχές της δεκαετίας του '80 έως το 2011, όταν η εθνικιστική και αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ (Euskadi Ta Askatasuna) ανακοίνωσε την οριστική παύση της ένοπλης δράσης.

Την ημέρα που η ΕΤΑ καταθέτει τα όπλα, η Μπιττόρι πηγαίνει στο νεκροταφείο για να ανακοινώσει στον άντρα της πως αποφάσισε να γυρίσει στο χωριό και στο σπίτι τους, που εκείνη εγκατέλειψε μετά τον θάνατό του. Θα καταφέρει να συμβιώσει με όσους την παρενοχλούσαν πριν και μετά τη δολοφονική επίθεση που έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή τη δική της και της οικογένειάς της; Θα καταφέρει να μάθει ποιος ήταν ο κουκουλοφόρος που μια βροχερή μέρα σκότωσε τον άντρα της, στον δρόμο για τη δουλειά του; Η παρουσία της Μπιττόρι θα διαταράξει την επιφανειακή ηρεμία του χωριού, κυρίως της γειτόνισσάς της, της Μίρεν, άλλοτε στενής φίλης της και μητέρας του Χόσε Μάρι, ενός φυλακισμένου τρομοκράτη και ύποπτου για τους χειρότερους φόβους της Μπιττόρι. Τι συνέβη ανάμεσα σ' εκείνες τις δύο γυναίκες; Τι δηλητηρίασε τη ζωή των παιδιών και των συζύγων τους, τόσο δεμένων στο παρελθόν;

Με τις συγκαλυμμένες ρήξεις και τις ακλόνητες πεποιθήσεις της, με τις πληγές και τις παλικαριές της, η παράφορη ιστορία της ζωής τους πριν και μετά το χάσμα που άνοιξε ο θάνατος του Τσάτο μάς μιλάει για το ανέφικτο της λήθης και για την ανάγκη της συγχώρεσης σε μια κοινωνία διαιρεμένη από τον πολιτικό φανατισμό.

      (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)