Andreu Febrer: el primer traductor catalán de Dante

 
Manuscrito de la traducción de Febrer de la Divina Commedia

Andreu Febrer (h.1375 –1444) fue un alto funcionario y diplomático, vinculado primero a la corte del rey Martín el Humano y después a la del Magnánimo. Tuvo una excelente formación y entró en contacto con figuras importantes de su tiempo, como los escritores Ausiàs March, Jordi de Sant Jordi y, probablemente, el Marqués de Santillana.

Se conservan de él una quincena de poemas líricos, de los cuales dos son canciones de cruzada y otros dos constituyen elogios cortesanos y alabanzas a damas. Su restante producción se compone de once poemas que son de temática amorosa. Esta última poesía se encuentra en el marco de los convencionalismos trovadorescos. Pero más tarde se detecta en su poesía la influencia de Dante.

Como traductor concluyó en 1429 una versión al catalán en verso decasílabo catalán de la Divina Comedia de Dante Alighieri. Todo parece indicar que su intención era ofrecerla a Alfonso el Magnánimo como regalo, hecho que subraya una vez más y desde otro punto de vista el humanismo del Magnánimo.

La traducción de Febrer de la Divina Commedia fue la primera traducción catalana en verso de esta obra y marcó un nuevo camino en el campo de las traducciones de los clásicos italianos.

Βιβλίο - «Καχάμπρε» του Αρμάντο Ρομέρο

Σύγχρονη λογοτεχνία από την Κολομβία σε καλή μετάφραση. Ο συγγραφέας είναι διακεκριμμένος ακαδημαϊκός, ποιητής και πεζογράφος. Συστηνεται ανεπιφύλακτα.

Συγγραφέας: Armando Romero
Τίτλος πρωτοτύπου: Cajambre
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Bogotá, 2012
Ελληνικός τίτλος: Καχάμπρε
Μετάφραση- Σχόλια - Γλωσσάρι: Αγαθή Δημητρούκα
Επιμέλεια - Διορθώσεις: Λένια Μαζαράκη
Εκδόσεις: Τόπος
Έτος έκδοσης: 2021

«Η νύχτα σκότωσε τη Ρουπέρτα». Από το πρώτο λεπτό οι φήμες γύρω από τη δολοφονία της νεαρής Αφροκολομβιανής στις όχθες του ποταμού Καχάμπρε οργιάζουν. Φαίνεται ότι συνέβη κατά λάθος από το χέρι του Οράσιο Φλέμινγκ στο βραδινό κυνήγι. Ή μήπως τη σκότωσε ο ζηλιάρης σύζυγός της, ο γερο-Λουκουμί, επειδή τον απατούσε με τον νεαρό Μπαλάντα;

Στα εννιάμερα που έπονται το άψυχο σώμα της Ρουπέρτα, με το δέρμα τεντωμένο από τη φρεσκάδα της νιότης, κείτεται στην τούμπα, πλαισιωμένο από λουλούδια, φοινικόφυλλα και καθολικούς αγίους, για να του αποδώσουν τιμές. Παράλληλα, οι κάτοικοι της περιοχής αναζητούν τον ένοχο, γιατί αν δεν βρεθεί, η ψυχή της Ρουπέρτα θα μείνει σκιά. Μια σκιά που θα τριγυρνάει για πάντα στην πυκνή βλάστηση της ζούγκλας, στοιχειώνοντας τις συστάδες των μαγκρόβιων που βουλιάζουν τις ρίζες τους στα λασπερά νερά του επιβλητικού Καχάμπρε.

Ο θάνατος της όμορφης οστρακοσυλλέκτριας αναμοχλεύει τη ζοφερή πραγματικότητα πίσω από τη ζωή των κατοίκων, είτε είναι απόγονοι Αφρικανών σκλάβων ή ντόπιων ιθαγενών, είτε λευκών αποίκων που ήρθαν στην περιοχή ως χρυσοθήρες ή ξυλέμποροι. Σύγκρουση πολιτισμών και πλοκή που ταλαντεύεται μεταξύ σασπένς, χιούμορ και τραγωδίας, το Καχάμπρε είναι ένα μυθιστόρημα μυστηρίου και ταυτόχρονα μια καταβύθιση στις ιδιαίτερες κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές συνθήκες της «Ρεσιόν δελ Πασίφικο», όπως αποκαλείται αυτό το αφιλόξενο, σχεδόν άγνωστο κομμάτι της κολομβιανής γης.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.toposbooks.gr/
Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα από το έργο.

Los primeros testimonios de literatura catalana

 
Fragmento del manuscrito de las Homilies d´Organyà.

El documento más antiguo en lengua catalana es la traducción catalana del Forum Iudicum, de mediados del siglo XII. Se trata de un código de leyes visigótico, sin valor literario, pero importantísimo desde el punto de vista de la historia de la lengua. De finales del mismo siglo es el primer testimonio de uso literario de la lengua que conocemos, las Homilies d´Organyà, que consisten en fragmentos de una colección de sermones destinada a la predicación del Evangelio y que destacan por su nivel arcaico de la evolución de la lengua. Ambas obras fueron influidas por el provenzal. Durante la primera mitad del siglo XIII encontramos las epístoles farcides, textos litúrgicos en latín y glosados en catalán, de escaso valor literario, pero muy importantes como muestras tempranas del uso de la lengua vulgar en la liturgia. En Cataluña se conservan las de san Esteban y san Juan Evangelista.

La literatura en catalán vio sus primeras grandes obras antes en prosa que en verso. Este hecho se debió a que los poetas cultos, hasta el siglo XV cuando tenemos la aparición de Ausiàs March, preferían utilizar el provenzal para el empleo literario en vez del catalán. Tampoco se han conservado muestras de poesía popular o cantares de gesta, como en el caso de Castilla.

«Ο περίπατος του Μπάστερ Κήτον» - Μονόπρακτο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

Federico García Lorca
Ο περίπατος του Μπάστερ Κήτον (1928)
Μετάφραση: Ηλίας Οικονομόπουλος (2021)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ
Ο ΚΟΚΚΟΡΑΣ
Ο ΜΠΟΥΦΟΣ
ΕΝΑΣ ΜΑΥΡΟΣ
ΜΙΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ
ΜΙΑ ΝΕΑΡΗ

Ο ΚΟΚΚΟΡΑΣ. - Κικιρίκου.

(Βγαίνει ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ κρατώντας τα τέσσερα παιδιά του από το χέρι.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Βγάζει ένα ξύλινο στιλέτο και τα σκοτώνει.) Άμοιρα παιδάκια μου.
Ο ΚΟΚΚΟΡΑΣ. - Κικιρίκου.
ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Μετράει τα σώματα καταγής.) Ένα, δύο, τρία, τέσσερα. (Παίρνει ένα ποδήλατο και φεύγει.)

(Ανάμεσα σε κάτι παλιά λάστιχα και μπιτόνια από βενζίνη, ένας ΜΑΥΡΟΣ τρώει το ψάθινο καπέλο του.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. – Τι όμορφο απόγευμα!

(Ένας παπαγάλος στροβιλίζεται στον ουδέτερο ουρανό.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - Είναι διασκεδαστικό να κάνεις περίπατο με ποδήλατο.
Ο ΜΠΟΥΦΟΣ. - Τσίρι, τσίρι, τσίρι, τσι.
ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. – Τι ωραία που κελαηδούν τα πουλάκια!
Ο ΜΠΟΥΦΟΣ. - Τσιρρρρρρρρρ.
ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - Είναι συγκινητικό.

(Παύση. Ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ διασχίζει με ανείπωτο τρόπο τις καλαμιές και το χωραφάκι με τη σίκαλη. Το τοπίο συρρικνώνεται ανάμεσα στις ρόδες της μηχανής. Το ποδήλατο έχει μία και μόνη διάσταση. Μπορεί να εισχωρήσει στα βιβλία και να απλωθεί στον φούρνο με το ψωμί. Το ποδήλατο του ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ δεν έχει τη σέλα από καραμέλα και τα πεντάλ από ζάχαρη, όπως θα ’θελαν οι κακοί άνθρωποι. Είναι ένα ποδήλατο σαν όλα τ’ άλλα, όμως είναι το μοναδικό που έχει εμβαπτισθεί στην αθωότητα. Ο Αδάμ και η Εύα θα έτρεχαν τρομαγμένοι αν έβλεπαν ένα ποτήρι γεμάτο νερό, αλλά, αντίθετα θα χάιδευαν το ποδήλατο του ΚΗΤΟΝ.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. – Αχ, έρωτα, έρωτα!

(Ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ πέφτει στο έδαφος. Το ποδήλατο του ξεφεύγει. Τρέχει πίσω από δυο μεγάλες γκρίζες πεταλούδες. Πηγαίνει σαν τρελό, σε μισό χιλιοστό εδάφους.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Σηκώνεται.) Δεν θέλω να πω τίποτε. Τι να πω;
ΜΙΑ ΦΩΝΗ. - Ηλίθιε.

(Συνεχίσει με τα πόδια. Τα μάτια του, απέραντα και θλιμμένα σαν ενός νεογέννητου θηρίου, ονειρεύονται κρινολούλουδα, αγγέλους και μεταξωτές ζώνες. Τα μάτια του, που είναι σαν πάτος ποτηριού. Τα μάτια του, μάτια ηλίθιου παιδιού. Που είναι πανάσχημα. Που είναι πανέμορφα. Τα μάτια του, μάτια στρουθοκαμήλου. Τα ανθρώπινα μάτια του στη σίγουρη ισορροπία της μελαγχολίας. Από μακριά φαίνεται η Φιλαδέλφεια. Οι κάτοικοι αυτής της πόλης ξέρουν ήδη ότι το παλιό ποίημα για τη μηχανή Singer μπορεί να κυκλοφορεί ανάμεσα στα μεγάλα τριαντάφυλλα των θερμοκηπίων, αν και ποτέ δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν τη λεπτότατη ποιητική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε ένα φλυτζάνι ζεστό τσάι κι ένα φλυτζάνι κρύο τσάι. Στο βάθος λάμπει η Φιλαδέλφεια.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - Αυτό είναι κήπος.

(Μια ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ με μάτια από σελιλόιντ πλησιάζει από το γρασίδι.)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ. - Καλησπέρα.

(Ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ χαμογελάει και κοιτάζει σε γκρο-πλαν τα παπούτσια της κυρίας. Μα τι παπούτσια! Δεν πρέπει να τα δεχτούμε αυτά τα παπούτσια. Χρειάζονται τα δέρματα τριών κροκοδείλων για να τα φτιάξεις.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - Θα ήθελα...
ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ. – Έχετε ένα σπαθί στολισμένο με φύλλα μυρτιάς;

(Ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ ζαρώνει τους ώμους και σηκώνει το δεξί του πόδι.)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ. – Έχετε ένα δαχτυλίδι με δηλητηριασμένη πέτρα;

(Ο ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ κλείνει αργά τα μάτια και σηκώνει το αριστερό του πόδι.)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΑ. – Ε, τότε;

(Τέσσερα σεραφείμ με φτερούγες από ουράνιο τούλι χορεύουν ανάμεσα στα λουλούδια. Οι δεσποινίδες της πόλης παίζουν πιάνο σαν να καβαλούσαν ποδήλατο. Το βαλς, το φεγγάρι και οι βάρκες συγκλονίζουν την πολύτιμη καρδιά του φίλου μας. Προς μεγάλη έκπληξη όλων, το φθινόπωρο έχει εισβάλλει στον κήπο όπως το νερό στον γεωμετρικό κύβο ζάχαρης.)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Αναστενάζει.) Θα ’θελα να ’μουν κύκνος. Μα όσο και να το θέλω, δεν μπορώ. Γιατί πού θ’ άφηνα το καπέλο μου; Πού θ’ άφηνα το παπιγιόν μου και τη μουαρέ γραβάτα μου; Τι κακοτυχία!

(Μια ΝΕΑΡΗ, με μέση σφήκας και ψηλό κότσο, φτάνει πάνω σ’ ένα ποδήλατο. Έχει κεφάλι αηδονιού.)

ΝΕΑΡΗ. – Ποιον έχω την τιμή να χαιρετώ;
ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Κάνοντας μια υπόκλιση.) Τον Μπάστερ Κήτον.

(Η ΝΕΑΡΗ λιποθυμάει και πέφτει από το ποδήλατο. Τα ριγωτά της πόδια τρέμουν πάνω στο γρασίδι σαν δυο ζέβρες που ψυχορραγούν. Ένα γραμμόφωνο έλεγε σε χίλιες εκπομπές ταυτόχρονα: «Στην Αμερική δεν υπάρχουν αηδόνια».)

ΜΠΑΣΤΕΡ ΚΗΤΟΝ. - (Γονατίζοντας.) Δεσποινίς Ελεονόρα, συγγνώμη, δεν ήμουν εγώ! Δεσποινίς! (Χαμηλόφωνα.) Δεσποινίς! (Πιο χαμηλόφωνα.) Δεσποινίς! (Την φιλάει.)

(Στον ορίζοντα της Φιλαδέλφειας λάμπει το αστραφτερό αστέρι των αστυνομικών.)

«Το μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη στα ισπανικά

I

Volverá hacia otro lado las líneas
de la mano el Destino, como el que tiene las llaves,
sólo un instante permitirá el Tiempo.
¿Cómo si no, cuando la gente se ama?
Mostrará el cielo nuestras entrañas
y golpeará al mundo la inocencia
con la inclemencia de la negra muerte.

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη σε ισπανική μετάφραση στο παρακάτω μπλογκ, που είναι αφιερωμένο στην ιστορία, τη λογοτεχνία, τη μουσική και την τέχνη της χώρας μας: http://atenas-diariodeabordo.blogspot.com/

Γκαμπριέλα Μιστράλ - Έκθεση στο Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας

Χωρίς αμφιβολία, η Γκαμπριέλα Μιστράλ είναι η πιο διάσημη ποιήτρια στο πάνθεο της λογοτεχνίας της Χιλής και από τις γνωστότερες σε επίπεδο Λατινικής Αμερικής. Αποτελεί επίσης σημείο αναφοράς στον τομέα της γυναικείας ποίησης παγκοσμίως. Σε αναγνώριση του έργου της, το 1945 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το πρώτο που απονεμήθηκε σε λογοτέχνη από την Λατινική Αμερική.

Στην τελετή απονομής, η Γκαμπριέλα Μιστράλ χαιρέτησε τον βασιλιά της Σουηδίας, αυτοπροσδιοριζόμενη ως «κόρη ενός νέου λαού», φράση που έδωσε και τον τίτλο αυτής της έκθεσης, που δείχνει την πορεία της μέχρι το Νόμπελ.

[...] Η έκθεση αυτή ρίχνει φως σε διάφορες πλευρές του λογοτεχνικού της έργου και της ζωής της ως διπλωμάτη. Περιλαμβάνει ανέκδοτες φωτογραφίες που αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της ζωής της, του περιβάλλοντός της και του λογοτεχνικού της έργου.

Διαβάστε περισσότερα στην ιστοτελίδα του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας.

Βιβλίο - «Ο κάμπος στις φλόγες» του Χουάν Ρούλφο

Συγγραφέας: Juan Rulfo
Τίτλος πρωτοτύπου: El llano en llamas
Είδος έργου: Διηγήματα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Fondo de Cultura Económica, Μεξικό 1953
Ελληνικός τίτλος: Ο κάμπος στις φλόγες
Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου
Εκδόσεις: Πατάκης
Σειρά: Σύγχρονοι κλασικοί
Έτος έκδοσης: 2011




Το 1953, ο Χουάν Ρούλφο δημοσιεύει μια συλλογή διηγημάτων, τον Κάμπο στις φλόγες, που παρότι λίγη αίσθηση προκάλεσε τη στιγμή της έκδοσης του, γρήγορα απέκτησε οικουμενική διάσταση και παγκόσμια φήμη. Δύο χρόνια αργότερα το μυθιστόρημα Πέδρο Πάραμο θα τον καθιερώσει ως συγγραφέα. Δεκαεπτά διηγήματα κι ένα μυθιστόρημα, κάποια σενάρια για τον κινηματογράφο, και μετά η τριαντάχρονη σιωπή μέχρι τον θάνατό του. Σύντομο και πυκνό δείγμα μιας απαράμιλλης συγγραφικής ωριμότητας, το έργο του θα γίνει θρύλος.

Στα δεκαεπτά διηγήματα αυτής της συλλογής συναντάμε όλους τους τόπους και τις θεματικές που στοιχειώνουν το έργο αυτού του ολιγογράφου συγγραφέα. Η επαρχία του Χαλίσκο, ο εμφύλιος πόλεμος των Κριστέρος, η καθημερινή ζωή των χωρικών, η άγονη και εγκαταλελειμμένη γη, η μετανάστευση, η εκδίκηση, η αιμομιξία, η ανθρώπινη οδύνη, ο θάνατος, συχνά βίαιος και ξαφνικός, η συλλογική φωνή της κοινότητας ζωντανεύουν σ' αυτές τις σύντομες αφηγήσεις, δημιουργώντας ένα μοναδικό σύμπαν όπου η ποίηση συναντά την προφορικότητα, το πραγματικό ανοίγεται στο εξωπραγματικό, ένα σύμπαν στοιχειωμένο από μια μεταφυσική της απελπισίας.

(Απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου στο οπισθόφυλλο)

Μια ενδιαφέρουσα κριτική για το έργο: https://marginalia.gr/

«Η παρθένα, ο ναύτης και ο σπουδαστής» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

Federico García Lorca
Η παρθένα, ο ναύτης και ο σπουδαστής (1928)
Μετάφραση: Ηλίας Οικονομόπουλος (2021)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
Η ΠΑΡΘΕΝΑ
ΜΙΑ ΓΡΙΑ
Ο ΝΑΥΤΗΣ
Ο ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ
Η ΜΗΤΕΡΑ

Μπαλκόνι.

ΓΡΙΑ - (Στον δρόμο.) Σαλιγκάααρια. Μαγειρεύονται με δυόσμο, σαφράνι και φύλλα δάφνης.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Σαλιγκαράκια του αγρού. Μοιάζουν, έτσι που ’ναι στριμωγμένα στο πανέρι, με αρχαία πόλη της Κίνας.
ΓΡΙΑ - Τούτη εδώ η γριά τα πουλάει. Είναι μεγάλα και σκουρωπά. Τέσσερα απ’ αυτά τα βάζουνε με φίδι. Τι σαλιγκάρια! Θέ μου, τι σαλιγκάρια!
ΠΑΡΘΕΝΑ - Άσε με να κεντήσω. Τα μαξιλάρια μου δεν έχουν τ’ αρχικά μου και τούτο πολύ με φοβίζει… Γιατί ποια κοπελίτσα στον κόσμο δεν έχει σημαδέψει τα φορέματά της;
ΓΡΙΑ - Ποιο είναι τ’ ονοματάκι σου;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Εγώ κεντάω στα ρούχα μου όλο το αλφάβητο.
ΓΡΙΑ - Για ποιο λόγο;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Για να με φωνάζει όποιος άντρας είναι μαζί μου κατά πως θέλει.
ΓΡΙΑ - (Λυπημένη.) Τότε είσαι ξεδιάντροπη.
ΠΑΡΘΕΝΑ - (Χαμηλώνοντας τα μάτια.) Ναι.
ΓΡΙΑ - Θα σε λέει δηλαδή Μαρία, Ρόζα, Τρινιδάδ; Σεγισμούνδα;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Κι άλλα, κι άλλα.
ΓΡΙΑ - Εουστάκια; Ντοροτέα; Χενάρα;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Κι άλλα, κι άλλα, κι άλλα…

(Η ΠΑΡΘΕΝΑ σηκώνει τις παλάμες της, αδυνατισμένες απ’ την αγρύπνια στα μετάξια και τους καμβάδες. Η ΓΡΙΑ το σκάει στηριγμένη στον τοίχο, δίπλα σε μια Σιβηρία από σκούρα κουρέλια, όπου ψυχορραγεί το πανέρι γεμάτο από ξεροκόμματα.)
ΠΑΡΘΕΝΑ - Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Λ, Μ, Ν. Μέχρι εδώ καλά είναι. Πάω να κλείσω το μπαλκόνι. Θα συνεχίσω το κέντημα πίσω απ’ τα τζάμια.

(Διακοπή.)

Η ΜΗΤΕΡΑ - (Από μέσα.) Κόρη μου, κόρη μου, κλαις;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Όχι. Είναι που αρχίζει να βρέχει.

(Μια βενζινάκατος γεμάτη με γαλάζιες σημαίες διασχίζει τον κολπίσκο αφήνοντας πίσω το τρεμουλιαστό τραγούδι της. Η βροχή φοράει στην πόλη τον σκούφο του διδάκτορα της Φιλοσοφίας. Στις ταβέρνες του λιμανιού ξεκινάει ένα μεγάλο γύρω γύρω όλοι από τους μεθυσμένους ναύτες.)

ΠΑΡΘΕΝΑ - (Τραγουδώντας.)
Άλφα, Βήτα, Γάμα.
Θε’ να μείνω με ποιο γράμμα;
Από Νι αρχίζει ο Ναύτης
Κι από Σίγμα ο Σπουδαστής,
Άλφα, Βήτα, Γάμα.

ΝΑΥΤΗΣ - (Μπαίνοντας.) Εγώ.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Εσύ.
ΝΑΥΤΗΣ - (Λυπημένος.) Δεν αξίζει πολλά το καράβι.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Θα του βάλω σημαίες και ζαχαρωτά.
ΝΑΥΤΗΣ - Αν θελήσει ο καπετάνιος.

(Παύση.)

ΠΑΡΘΕΝΑ - (Λυπημένη.) Δεν αξίζει πολλά το καράβι!
ΝΑΥΤΗΣ - Θα το γεμίσω με κεντημένες δαντέλες.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Αν μ’ αφήσει η μάνα μου.
ΝΑΥΤΗΣ - Σήκω πάνω.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Για ποιο λόγο;
ΝΑΥΤΗΣ - Για να σε δω.
ΠΑΡΘΕΝΑ - (Σηκώνεται.) Να ’μαι.
ΝΑΥΤΗΣ - Τι όμορφα μπούτια που έχεις!
ΠΑΡΘΕΝΑ - Από μικρή καβαλούσα ποδήλατο.
ΝΑΥΤΗΣ - Εγώ ένα δελφίνι.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Κι εσύ είσαι όμορφος.
ΝΑΥΤΗΣ - Όταν είμαι γυμνός.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Τι ξέρεις να κάνεις;
ΝΑΥΤΗΣ - Να τραβάω κουπί.

(Ο ΝΑΥΤΗΣ παίζει το ακορντεόν, σκονισμένο και κουρασμένο σαν τον 17ο αιώνα.)

ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - (Μπαίνοντας.) Προχωράει υπερβολικά γρήγορα.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Ποιος προχωράει γρήγορα;
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Ο αιώνας.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Είσαι αναστατωμένος.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Είναι γιατί το βάζω στα πόδια.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Ποιος σε κυνηγά;
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Ο χρόνος που ζυγώνει.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Δεν είδες το πρόσωπό μου;
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Γι’ αυτό σταμάτησα.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Δεν είσαι μελαψός.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Είναι γιατί ζω τη νύχτα.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Τι θέλεις;
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Δώσε μου νερό.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Δεν έχουμε στέρνα.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Εγώ όμως πεθαίνω από δίψα!
ΠΑΡΘΕΝΑ - Θα σου δώσω γάλα απ' τα στήθη μου.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - (Ξαναμμένος.) Γλύκανε το στόμα μου.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Αλλά είμαι παρθένα.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Ρίξε μου μια σκάλα και θα περάσω τη νύχτα στο πλάι σου.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Είσαι άσπρος και θα ’σαι πολύ κρύος.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Έχω μεγάλη δύναμη στα μπράτσα μου.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Θα σ’ άφηνα αν ήθελε η μάνα μου.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Άντε.
ΠΑΡΘΕΝΑ - Όχι.
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Και γιατί όχι;
ΠΑΡΘΕΝΑ - Έτσι. Γιατί όχι…
ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ - Άντε...
ΠΑΡΘΕΝΑ - Όχι.

(Γύρω από το φεγγάρι γυρίζει μια ρόδα από σκούρα μπρίκια. Τρεις σειρήνες, τσαλαβουτώντας στα κύματα, πλανεύουν τους καραμπινιέρους της απόκρημνης ακτής. Η ΠΑΡΘΕΝΑ στο μπαλκόνι της σκέφτεται να δώσει ένα σάλτο από το γράμμα Ω και να πέσει στην άβυσσο. Ο ΕΜΙΛΙΟ ΠΡΑΔΟΣ και ο ΜΑΝΟΛΙΤΟ ΑΛΤΟΛΑΓΙΡΕ [1], με πρόσωπα κατάλευκα από τη ναυτία, σαν αλευρωμένα, την τραβούν απαλά από το στηθαίο.)

(Αυλαία.)

[1] Ο Εμίλιο Πράδος και ο Μανολίτο Αλτολαγίρε ήταν Ισπανοί ποιητές, φίλοι του Λόρκα και δημιουργοί του λογοτεχνικού περιοδικού Sur, μέσα από το έργο των οποίων αναδείχθηκε η περίφημη λογοτεχνική «Γενιά του '27», στην οποία ανήκε και ο ίδιος ο Λόρκα (σ.τ.Μ.)

***Δημοσιεύθηκε στο ψηφιακό λογοτεχνικό περιοδικό Μονόκλ.

Βιβλίο - «Η σκιά του ανέμου» του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν

Συγγραφέας: Carlos Ruiz Zafón
Τίτλος πρωτοτύπου: La sombra del viento
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Editorial Planeta, Βαρκελώνη 2001
Ελληνικός τίτλος: Η σκιά του ανέμου
Μετάφραση: Βασιλική Κνήτου
Επιμέλεια - Διορθώσεις: Ελένη Γεωργοστάθη
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Έτος 2ης (παρούσας) έκδοσης: 2012 (1η έκδοση, Λιβάνης 2004)



**Γράφει ο Βαγγέλης Πρωτόπαπας
Εκπαιδευτικός - Μουσικός

Γυρίζοντας στην Ελλάδα μετά από ένα ταξίδι μου στη Βαρκελώνη, έφερα μαζί μου ένα εξαιρετικό σουβενίρ από την πρωτεύουσα της Καταλονίας: Ένα διάσημο βιβλίο του Βαρκελωνέζου Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, την Σκιά του ανέμου (La sombra del viento), πολυβραβευμένο και με φήμη που να ξεπερνά τα σύνορα της Ισπανίας. Θέλοντας να δοκιμάσω τα όρια της ικανότητάς μου στην κατανόηση της ισπανικής γλώσσας, ξεκίνησα την ανάγνωση και βρέθηκα μέσα σε έναν ωκεανό δυσκολίας λέξεων, εκφράσεων, ιδιωματισμών, αλλά και μιας παράλληλης γοητείας.

Η ιστορία ξεκινά στη Βαρκελώνη το 1945 όταν ο δεκάχρονος Ντανιέλ, που έχει χάσει τη μητέρα του μόλις τεσσάρων ετών, οδηγείται από τον πατέρα του στο «Κοιμητήριο των Λησμονημένων Βιβλίων», μια μυστική βιβλιοθήκη-λαβύρινθο γεμάτη με ξεχασμένα βιβλία που δεν εκδίδονται πια. Εκεί του δίνει τη δυνατότητα να διαλέξει ένα βιβλίο και αυτός επιλέγει την Σκιά του ανέμου, ένα βιβλίο ενός άγνωστου συγγραφέα με το όνομα Χουλιάν Καράξ .Έχοντας πάρει υπό την προστασία του αυτό το μοναδικό στον κόσμο αντίτυπο, γρήγορα μαθαίνει ότι ένας μυστηριώδης και σκοτεινός τύπος ψάχνει και καίει μετά μανίας όλα τα έργα του Καράξ. Από το σημείο αυτό και έπειτα η ζωή του μπαίνει σε μια οδύσσεια αναζήτησης στοιχείων γύρω από τη ζωή του αινιγματικού συγγραφέα και τον άδοξο θάνατό του. Όλα αυτά εξελίσσονται μέσα σε μια Βαρκελώνη μουντή και σκοτεινή, κάνοντας φλας μπακ στα χρόνια του εμφυλίου αλλά και παλιότερα στις αρχές του 20ου αιώνα, μια πόλη πολύ διαφορετική από αυτή που γνώρισα.

Κινητήρια δύναμη της πλοκής αρκετοί χαρακτήρες που αναπτύσσονται ολοκληρωμένα και συνδέονται με τον Ντανιέλ και τον Χουλιάν Καράξ, και βάζουν τον αναγνώστη να ακολουθήσει με κομμένη την ανάσα την αφήγηση του Θαφόν. Δυνατές φιλίες, ανεκπλήρωτοι έρωτες, ενδόμυχα απωθημένα και πάθη, δολοφονίες, εγκλήματα, όλα αυτά μέσα σε ένα κλίμα μυστηρίου δίνουν στροφές στην πλοκή της δράσης. Ο Καρλος Θαφόν, μάστορας της αφήγησης, κλείνει αριστοτεχνικά τα επιμέρους κεφάλαια του βιβλίου αφήνοντας τον αναγνώστη σε άρσεις αναμονής. Προς το τέλος του βιβλίου, τα ίδια τα γεγονότα ξαναπαρουσιάζονται μέσα από την οπτική ενός άλλου προσώπου, που φωτίζει διαφορετικά σκοτεινά σημεία της ίδιας αφήγησης και ξεδιπλώνει μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας. Όταν τελειώσει και αυτό το τέχνασμα, ο Θαφόν οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα συγκλονιστικό παρόν όπου κορυφώνεται η αγωνία. Εκεί κάθε δευτερόλεπτο παγώνει και θαρρείς ότι βλέπεις την ιστορία να εξελίσσεται σε αργό γύρισμα. Αν και ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι η αφήγηση τελειώνει, ο συγγραφέας τραβάει μια κουρτίνα και αποκαλύπτεται μια άλλη πραγματικότητα. Το βιβλίο κλείνει ανοίγοντας έναν άλλο κύκλο, χρησιμοποιώντας τεχνικές κινηματογραφικής γραμματικής και ροής, κρατώντας την αγωνία και το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία του σελίδα.

Ίσως για αυτόν τον λόγο Η σκιά του ανέμου είχε τεράστια εμπορική επιτυχία και πούλησε πολλά εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, και ακόμα μεταφράστηκε σε 36 γλώσσες απογειώνοντας παγκοσμίως τη φήμη του Θαφόν. Ο συγγραφέας στη συνέχεια έγραψε άλλα τρία βιβλία με κεντρικό θέμα το «Κοιμητήριο των Λησμονημένων Βιβλίων» και η τετραλογία του ολοκληρώθηκε το 2016. Δυστυχώς εγκατέλειψε αυτόν τον μάταιο κόσμο τον Ιούνη του 2020 νικημένος από τον καρκίνο σε ηλικία μόλις 56 ετών.

***Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο Όλα είναι λέξεις.