Τραγούδι - Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

Το τραγούδι των σκοτεινών περιστεριών

Μέσα από τα κλαδιά της δάφνης
δυο σκοτεινά πάνε περιστέρια.
Το ένα τους ήταν ο ήλιος,
το άλλο τους το φεγγάρι.
Τους είπα,
γειτονόπουλα, πού 'ναι
το μνήμα μου; Είναι
στην ουρά μου, είπε ο ήλιος.
Στον λαιμό μου, είπε
το φεγγάρι.
Κ' εγώ, που 'μουν στον δρόμο
με τη γη στο ζωνάρι,
είδα δυο μαρμαρένιους
αετούς και μια γυμνή κοπέλλα.
Ο ένας ήταν ο άλλος
κ' η κοπέλλα ήτανε καμιά.
Αετόπουλα, τους είπα,
πού 'ναι το μνήμα μου;
Στην ουρά μου, είπε ο ήλιος.
Στον λαιμό μου, είπε
το φεγγάρι.
Μέσ' απ' της κερασιάς τα κλώνια
δυο γυμνά είδα περιστέρια,
το ένα τους ήταν το άλλο
και τα δυο ήταν κανένα.

(Μετάφραση: Άρης Δικταίος)

Στην Ισπανία το πρώτο σκακιστικό τουρνουά που έγινε ποτέ

Σκακιστική ζωή στην αυλή του βασιλιά της Ισπανίας
Πίνακας του Luigi Mussini, 1886

Η Ισπανία κρατάει τα πρωτεία της διοργάνωσης του πρώτου σκακιστικού τουρνουά στην ιστορία, τουλάχιστον με βάση τα αρχεία που έχουν φτάσει στα χέρια μας. Εκεί στην Αυλή του βασιλιά Φιλίππου του Β’, το 1575, συναντήθηκαν οι τέσσερις κατά τεκμήριο ισχυρότεροι παίχτες της εποχής: οι Ιταλοί Λεονάρντο ντα Κούτρι και Πάολο Μπόι με τους Ισπανούς Ρούι Λόπεθ και Αλφόνσο Θερόν. Μέχρι τότε οι Ισπανοί είχαν τα αδιαμφισβήτητα πρωτεία στο ευρωπαϊκό σκάκι. Οι Ιταλοί παίχτες όμως νίκησαν κι από τότε άρχισε μια ιταλική κυριαρχία που κράτησε περισσότερο από 150 χρόνια.

Ένας από τους παίχτες που συμμετείχαν σε αυτούς τους αγώνες, ο Πάολο Μπόι (1528-1598), είχε περιπετειώδη ζωή και πολλές φορές τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και μύθου στην πορεία του ήταν δυσδιάκριτα. Ήταν σίγουρα ικανότατος στο «τυφλό σκάκι». Μπορούσε να παίζει ταυτόχρονα με τρεις αντιπάλους χωρίς να κοιτάζει τη σκακιέρα, συνομιλώντας την ίδια στιγμή με τους θεατές. Ήταν ο αγαπημένος βασιλιάδων και ευγενών και ο ίδιος ο Φίλιππος, χωρίς να του κρατάει κακία που νίκησε τους Ισπανούς, τον τίμησε και τον συνέστησε και σε άλλους βασιλιάδες για να επιδείξει την τέχνη του και να κερδίσει χρήματα (οι μεγάλοι σκακιστές της εποχής ήταν επαγγελματίες). Ο μύθος λέει ότι πιάστηκε αιχμάλωτος από πειρατές κατά την επιστροφή του από την Ισπανία και κέρδισε την ελευθερία του παίζοντας για λογαριασμό του αρχηγού τους, που ήταν και ο ίδιος φανατικός παίχτης.

Παρτίδες εκείνης της εποχής έχουν σωθεί λίγες και θα δημοσιεύσουμε κάποιες σε προσεχές μας άρθρο.

Βιβλίο - «Mandíbula» της Μόνικα Οχέδα

Η Μόνικα Οχέδα, μια ανερχόμενη 32χρονη συγγραφέας και ποιήτρια από το Εκουαδόρ, αυτή τη μικρή χώρα της Λατινικής Αμερικής με τις μεγάλες αντιθέσεις και ανισότητες, συνθέτει μια συναρπαστική ιστορία για τον φόβο, ο οποίος μπορεί να παίρνει πολύ αθώες μορφές.

Συγγραφέας: Mónica Ojeda
Τίτλος πρωτοτύπου: Mandíbula
Είδος έργου: Μυθιστόρημα
1η έκδοση στην ισπανική γλώσσα: Editorial Candaya, 2018
Ελληνικός τίτλος: Mandíbula
Μετάφραση: Ιφιγένεια Ντούμη
Εκδόσεις: Σκαρίφημα
Έτος έκδοσης: 2020

Μια κοριτσοπαρέα στην ηλικία της εφηβείας παίζει ακραία και επώδυνα σωματικά και ψυχολογικά παιχνίδια, αντιδρώντας στο αυστηρό καθεστώς του σχολείου τους, το οποίο διευθύνει το σκοταδιστικό τάγμα Opus Dei της Καθολικής Εκκλησίας. Επηρεασμένες από τις ιστορίες τρόμου που διαβάζουν στο Ίντερνετ, οι κοπέλες πειραματίζονται με τις αντοχές τους, στη σκιά της Μητέρας, της Δασκάλας και του Φόβου, μέσα στο ηφαιστειακό, καταπράσινο και υγρό περιβάλλον του Εκουαδόρ.

(Από την παρουσίαση του βιβλίου στο οπισθόφυλλο)

Βρείτε το βιβλίο (ενδεικτικά): https://www.politeianet.gr/

Βιβλίο - «O Χοσέ Μαρτί και το "ελληνικό στοιχείο"» του Χοσέ Οριόλ Μαρέρο Μαρτίνες

Συγγραφέας: José Oriol Marrero Martínez
Τίτλος ελληνικής έκδοσης: O Χοσέ Μαρτί και το «ελληνικό στοιχείο»
Είδος έργου: Ιστορία
Μετάφραση: Ντίνα Κακλαμανάκη & Λουκία Κωνσταντίνου
Εκδόσεις: Τόπος
Έτος έκδοσης: 2021

Ο Χοσέ Μαρτί (1853-1895), εθνικός ήρωας της Κούβας, ήταν µια πολύπλευρη προσωπικότητα: ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, διηγηµατογράφος, εκδότης, χαρισµατικός δηµοσιογράφος, µεταφραστής και επαναστάτης. Πολύγλωσσος, πολυταξιδεµένος και βαθιά διεθνιστής καθώς «πατρίδα του ήταν η ανθρωπότητα». Στα άρθρα του, που δηµοσιεύτηκαν σε δεκάδες ισπανόφωνες εφηµερίδες, καθώς και σε άλλα κείµενά του, συναντάµε εκατοντάδες αναφορές σε πρόσωπα, µυθολογικά και υπαρκτά, και τόπους της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτές οι αναφορές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη της πρωτοποριακής µελέτης του Χοσέ Οριόλ Μαρέρο Μαρτίνες.

Η αγάπη του Μαρτί για το «ελληνικό στοιχείο» δεν έχει σχέση µε τον τυπικό «φιλελληνισµό», αλλά κυρίως είναι µια αναζήτηση του οικουµενικού και διαχρονικού χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισµού. Ταυτόχρονα, το έργο αυτό είναι µια τοιχογραφία του 19ου αιώνα, καθώς από τις σελίδες του περνούν ο λόρδος Μπάιρον, ο ∆ιονύσιος Σολωµός, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Ερρίκος Σλίµαν, η Σάρα Μπερνάρ και άλλοι πολλοί. Από τη νεόδµητη γέφυρα του Μπρούκλιν, ταξιδεύει στη Θήβα την επτάπυλη, καθώς ο δηµοσιογράφος «πρέπει να γνωρίζει από το σύννεφο µέχρι το µικρόβιο, από τον Οµάρ Καγιάµ µέχρι τον Παστέρ».

Με αφορµή τις πολιορκίες του Μεσολογγίου και τη µάχη των Θερµοπυλών, ο Μαρτί αποθεώνει την αντίσταση όλων των λαών στον ξένο κατακτητή, έναν αγώνα στον οποίο ο ίδιος έδωσε τη ζωή του πεθαίνοντας στη µάχη «µε το πρόσωπο στραµµένο στον ήλιο».

Βρείτε το βιβλίο (ενδεικτικά): https://www.politeianet.gr/