Γιατί δεν είναι ακόμα τα ισπανικά στη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση;

Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια μετά το πέρας του πιλοτικού προγράμματος διδασκαλίας των ισπανικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (2006-2009), που στέφτηκε από απόλυτη επιτυχία, τα ισπανικά είναι ακόμα έξω από τα σχολεία, με την εξαίρεση μιας μικρής περιόδου (2009-2011).

Η ιστορία έχει περίπου ως εξής: Αρχικά υπήρχαν ως επιλογή δεύτερης ξένης γλώσσας τα γαλλικά και τα γερμανικά. Το 2008, με το πέρας του δικού τους πιλοτικού προγράμματος, και τα ιταλικά. Το 2009 ήρθε η σειρά των ισπανικών, που μπήκαν κι αυτά. Και λογικό είναι. Τη στιγμή που τα παιδιά διδάσκονται αγγλικά ως υποχρεωτική γλώσσα (και καλώς το κάνουν), υπάρχει χώρος και για τις υπόλοιπες «μεγάλες» γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μάλιστα σε έναν κόσμο που η πολυγλωσσία και οι διάφορες γλωσσικές δεξιότητες είναι το ζητούμενο.

Όμως όχι. Η επιλογή δύο επιπλέον γλωσσών, της ισπανικής και της ιταλικής, αντιμετωπίστηκε με απόλυτη εχθρότητα από το υπουργείο Παιδείας, τους διευθυντές των σχολείων, τους συλλόγους διδασκόντων, τους ίδιους τους γονείς. Το 2011 οι δύο γλώσσες -ισπανικά και ιταλικά- καταργούνται. Και τουλάχιστον στα ιταλικά πρόλαβε να γίνει κι ένας ΑΣΕΠ το 2008, μετά από τον οποίο έγινε κατορθωτό να διοριστεί ένας αμελητέος αριθμός καθηγητών ιταλικής γλώσσας. Στα ισπανικά τίποτα.

Γιατί άραγε; Η ισπανική είναι δεύτερη παγκοσμίως γλώσσα σε αριθμό φυσικών ομιλητών, πάνω και από την αγγλική (τα κινέζικα είναι αδιαφιλονίκητα πρώτα λόγω τεράστιου αριθμού ομιλητών).

Θα σας πω το γιατί, ή μάλλον τα γιατί:

- Η εισαγωγή των ισπανικών, σε όσα σχολεία μπόρεσαν ή αφέθηκαν να μπουν, σήμανε μια καταιγιστική στροφή των μαθητών προς αυτά. Η ζήτησή τους αυξήθηκε κατακόρυφα μέσα στα δύο χρόνια που πρόλαβαν να υπάρξουν.

- Το παραπάνω γεγονός ξεβόλεψε τους υπεράριθμους καθηγητές μιας συγκεκριμένης γλώσσας (ο νοών νοήτω), την οποία ελάχιστοι μαθαίνουν πια ουσιαστικά -συνδυασμός πολλών παραγόντων, για του οποίους θα επανέλθω.

- Όλοι αυτοί οι καθηγητές είχαν και έχουν θέσεις κλειδιά σε σχολεία και στο υπουργείο, και μπόρεσαν να θέσουν φραγμούς στα ισπανικά, π.χ. διευθυντές σχολείων αρνιόντουσαν να τα περιλάβουν στην προς επιλογή ξένων γλωσσών λίστα που έδιναν στους μαθητές.

- Το ισπανικό κράτος δεν φαίνεται να έδωσε καθόλου έμφαση στην προώθηση της διδασκαλίας της γλώσσας μέσω δημόσιων φορέων στη χώρα μας.

Μερικά από αυτά είναι ή και όλα μαζί. Μη γελιόμαστε. Το αποτέλεσμα; Κάπου 2000 αδιόριστοι άνθρωποι, απόφοιτοι των καθηγητικών σχολών του ΕΚΠΑ και του Ανοικτού Πανεπιστημίου (συν το ΑΠΘ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, που είναι πανεπιστήμια στα οποία διδάσκεται επίσης η γλώσσα), 2000 καθηγητές μιας γλώσσας που ζητιέται επίμονα, κι όχι μόνο από ενήλικους (στην ηλικιακή ομάδα των οποίων είναι πρώτη σε ζήτηση στην Ελλάδα) αλλά και από ανήλικους, που μαθαίνουν τη γλώσσα με ελάχιστα μέσα και πάνε στις εξετάσεις, για παράδειγμα του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας, και γράφουν καλύτερα από πολλά παιδιά που δίνουν για τα αντίστοιχα πιστοποιητικά στα γαλλικά και τα γερμανικά, γλώσσες οι οποίες διδάσκονται στο σχολείο.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Από μεράκι, από αγάπη. Γιατί στη φαιδρή χώρα μας είμαστε αυτοδίδακτοι. Άντε λοιπόν και κόψε τον λαιμό σου, κύριε καθηγητή των ισπανικών, που επέλεξες να κοινωνήσεις με τη γλώσσα του Θερβάντες, του Λόρκα, του Νερούδα, του Καλντερόν, του Μπόρχες, του Κορτάσαρ, των αγώνων των λαών της Λατινικής Αμερικής για την ελευθερία, μια γλώσσα που τη μιλούν 500 εκατομμύρια άνθρωποι και καλύπτει επίσης σύγχρονες ανάγκες σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.